Is 49 propostas de justítzia tzivili, sotziali e mundiali de is mussurmanus de Casteddu

Luca de Martini, de sa comunidade islamica de sa Sardinnia de cabu de Josso, nosi at mandadu custu documentu (scritu in italianu, sardu e esperanto), inue presentat una seria de propostas e pediduras chi, segunde de issu, is musulmanus iant a deper presentare a is istitutziones e sa sa sotziedade italiana e sarda.

 

***

بسم الله الرحمان الرحيم

In nòmini’e Deus su Piadosu e Piedadosu

Coranta nòi propostas de justítzia tzivili, sotziali e mundiali

 

COSTITUTZIÒNI

1) Introdusi su printzípiu de prurinatzionalidadi e prurigurturalidadi in sa Costitutziòni, po sobrai sa bidea’e s’Otuxèntus de “stadu natzionali incentrau”.

2) Abboliri su tiraju custrintu, e, in abetu’e custu, arreconnòsci in sa Costitutziòni s’arreusa’e sordadai che deretu.

 

POLÍTIGA STRANJA E DEFENTZA

3) Bessiri de s’Organisatziòni’e su Patu Nortatràntigu (NATO), e acabbai de cuntzèdi is basis armadas, spainadas in totu su stadu, po is gherras chi dhas bòllint is Istadus Unius de Amériga.

4) Arredusi sa cantidadi’e basis armadas postas in argunas arrejònis, in acórdiu cun igustas.

5) Impònni machítzias contras a su stadu sionista, chi a sèi si narat “Isdraèli”.

6) Si smerai po èssi arreconnotu e umperau su deretu’e sçóberu de is natziònis.

7) Acabbai de trabballai imparis cun su Fundu mundiali de muneda (IMF) in calisiollat manera.

 

JUSTÍTZIA E SEGURESA

8) Borrai su “segretu’e stadu”.

9) Borrai is lèis “contrasterrorismu” chi dhas ant pregonadas de su 2001.

10) Bogai is arrégulas chi a su Ministériu’e sa seguresa dhi permitint a espurtzai a stranjus ne cundennaus ne spriculitaus.

11) Espurtzai a is istranjus cundennaus duas bortas infinis po mòri’e críminis che fura, arrapínnia, béndida’e droga, ghia in burracera, sfortzadura, lesiaduras grais bófias, bocidura intenantada o, si fata, bófia.

12) Abboliri su “presòni severu”.

13) Serrai is maluncòmus criminalis.

14) Aconçai is delitus de pentzamentu, e lassai su castigu po tragallu, disfama e intzullamentu a su crímini.

15) Sçòlli calisiollat “grupu spetziali de atziòni”, chi dhi tòchit sa tarea de arrogai sa faci a manifestadòris sullènus, cumènti at spricau su cuestòri cundennau Vincenzo Canterini.

16) Stabbilèssi su crímini de trumentu.

17) Abboliri is tribbunalis po is minòris.

 

ECONOMIA E ASSISTÉNTZIA SOTZIALI

18) Arremprasai s’ufítziu stadali de coberantza cun ufítzius arrejonalis, chi agguantint is incasçus intzòru e imbiint agoa a su stadu sa mota sua.

19) Donai unu gaju a is féminas mèris’e dòmu.

20) Prellongai s’ajudu’e disumpreu a tempus estremau po chini no arreusit unu trabballu propostu.

21) Stabbilèssi su printzípiu de su cotziènti’e famíllia po su fiscu.

22) Obèrri cèntrus sotzialis e papadròxus púbbrigus comunalis.

23) Annudhai is loterias e is atras spétzias de jogu’e asardu chi su stadu dhus aministrat.

24) Impònni a su stadu de sentzai’e bèndi tobbacu.

25) Finiri s’imbitzu de is finantziamèntus de su stadu a is iscolas privadas.

26) Borrai is privilèjus pentzionàrius.

27) Cunformai dégumas, bulletas, machítzias e taças de iscridura a is godanjus’e dónnia famíllia.

28) Fai coberai taças e impostas a su stadu, no a cumpangias privadas.

29) Serrai is banjus a su mari chi si dhus gosant sordaus e guàrdias.

 

SCOLA

30) Apariçai un’aposèntu’e pregadoria in dónnia scola.

31) No fai pagai sa scola stadali pretzisa.

32) Fai crassis de mascus o féminas sceti in prus’e is crassis amesturadas.

33) Fisçai númerus prus basçus de studiantis po crassi (de cincu a su mancu fintzas a cuíndixi a su prus po sa scola primària e po sa scola’e mesu, de dèxi a su mancu fintzas a binti a su prus po sa scola segundària).

34) Arremprasai abellu abellu is bangus a duus pòstus cun bangus a unu.

35) Pònni is letziònis’e ginnàstiga a merî.

36) Introdusi illuègus s’esperantu in is univertzidadis, apustis in is iscolas.

37) Aprontai a merî, po is famíllias imigradas, curtzus a praximentu po studiai línguas e curturas nadias.

38) Arreconnòsci su deretu’e arreusa apitzu’e programas’e scola chi pòdint ofentzai curtura e sintidu de is scièntis.

39) No pregonai arrégulas po smenguai sa libertadi’e si bistiri.

40) No custringi a pesai sa bandera o a cantai s’innu’e su stadu innanti’e intrai a scola.

 

DERÈTUS TZIVILIS

41) Abboliri su juramentu.

42) Donai sa tzitadinàntzia a is fillus de is imigraus si funt nasçus e cresçus aintru’e su stadu.

43) Donai illuègus sa tzitadinàntzia a is pobidhus e a is mullèris de is tzitadinus intalianus, si no dhus ant cundennaus jai po críminis grais cumprius in su stadu intalianu sceti.

44) Arreconnòsci balidura tzivili a is cóyas chi dhas tzelebrant cunfessiònis diferèntis de sa católiga.

45) Incarrigai is arrejònis de obèrri campusantus no católigus.

46) Incarrigai is arrejònis de agatai partis de prayas chi ant èssi arreserbadas a is comunidadis de minoria.

47) Aprontai programas’e ajudu po is monjas chi scabudant su cristianismu.

48) Annudhai is lèis de arrespontzabbilidadi tzivili, chi a chini ghiat màchinas e motocicretas dh’amarollant a s’assegurai cun cumpangias privadas.

49) Borrai is machítzias po chini ghiat chèni’e cascu o cintu’e seguresa.

***

Deboscindi tocat a acinnai a lèis, chi unas cantu’e custas dhas ant propostas po is mussurmanus e totu: funt totus scalabrosas. Duncas a parri nostu abbinsonjat:

– a no imparai s’arrelijòni islàmiga in is iscolas;

– a bogai símbulus de arrelijònis dai is ufítzius púbbrigus obèrtus a sa gènti;

– a no formai a is imamis su stadu;

– a no mandai a is imamis in su stadu intalianu atrus stadus.

E infinis tocat a arremaçai chi is mussurmanus scuntróriant lèis, pregònis e arrégulas comunalis, chi no iant èssi leítimas sceti, ma iant a afigurai pertzighidura de is comunidadis islàmigas puru: po assempru, imbarrai a obèrri bancas islàmigas o serbítzius bancàrius islàmigus, tressai sa pregadoria in lògus obèrtus, proibbiri sa macedhadura arrelijosa, castigai s’umperu’e su mèseru chi cobèrrit sa faci o sa conca sceti in calincunu logu, chitai su scrafudhu.

E s’alabantza est de Deus Sènnòri de is mundus.

Luca de Martini