In Sardìnnia contras a custa crisi econòmica no serbint curas omeopàticas, nci bolit sa Zona Franca!

De Giampàulu Pisu

Sardigna che Cuba, no po bellesa ma po su stadu de embargu chi a lestru est portendi-sì a sa mortalla econòmica e fintzas fìsica. Cunsiderus fatus de su Coordinamentu Movimentus Tzìvicus pro Zona Franca a su cumbènniu de Arborea de su 12 de gennàrgiu passau. Embargu no militari ma econòmicu, tzertificau de istitutus che su Crenos chi cantìficat cun su 15/20% is costus prus artus de impresa po is siendas sardas po mori de tragus e energia.

S’art. 12 de su statutu regionali istìtuit is puntus francus e su D.Lgs 75/1998 chi ddi donat esecutzioni ndi stabbilit s’istitutzioni in is “portus francus de Casteddu, Aristanis, Poltuddorra, Terranoa, Portovesme, Arbatassa e in àterus portus e àreas industrialis funtzionalmenti alliongiadas o chi podint essi alliongiadas” (duncas totu s’ìsula)”.

Deretu intregau a s’ìsula nosta po cumpensai is costus prus artus de tragus e po mori de sa positzioni geogràfica ultraperifèrica, arrimada, cun d-una populatzioni a densidadi demogràfica bàscia meda. Deretu arremaciau de totus is leis sighidas adusti. Abetaus sceti chi su presidenti RAS si ndi scidit po ddi donai esecutzioni. Tocat a s’allabai ca avatu de su 24 de Làmpadas de su 2013, ocannu, is còdixis duanalis comunidàrius funt abrogaus de su còdixi comunidàriu nou chi at arriciu is diretivas de su Tratau de Lisbona anca si proibbit  de istituiri Zonas Francas nobas ca funt cunsideradas agiudus de Stadu trastocadoris de Mercau.

Is Zonas Francas  funt territòrius innoi ballint cunditzionis fiscalis chi favoressint e agiudant meda: ausèntzia de iva, acisas, dàtzius duanalis, e duncas creant economia favorendi imprenditoria de su logu e investimentus internatzionalis. In su mundu nci funt medas zonas francas: Hong Kong, Cayman, Tangeri , Irlanda, Baleari, Trieste, Amburgo, e aici sighendi e totus gosant de un’economia biatza. In Sardigna a oi est istituida sceti in Casteddu mancai no siat ancora partida. Ita cosa sa Zona Franca no est ancora una realidadi chi iat a fai sa diferèntzia intre bivi e morri?

Cumenti eus giai acinnau segundu is leis spetat a su Presidenti RAS su donai esecutzioni a is Zonas Francas. Su comitau promovidori rapresentau de s’abogau Scifo e de sa D.ssa Rancaccio ddu ant formalmenti pretzetau fintzas cun denutzia penali.

Biu ca is istitutzionis regionalis stentat, is comunus, po pedidura de su Comitau, funt delibberendi (finas a oi prus de 100) in sa impasa insoru po su printzìpiu puru de sussidiariedadi. Sa norma narat ca calisisiat sienda chi si bolit avalessi de is bantaxus de is Zonas Francas ddu depit sceti cumunicai a s’Agentzia de is Duanas. Funt grais meda is responsabbilidadis de su presidenti RAS, ma no prus mannas de cussas de is chi ddu ant pretzèdiu. Ddoi funt, est craru, poderis fortis chi strobbant sa realisatzioni de unu deretu nostu arreconnotu de prus de 50 annus.

In custu cuntestu est “su sonnu de sa Regioni chi ingendrat mostrus”. Dònniunu tenit sa classi polìtiga chi si minescit e si bit ca sa nosta est s’arresurtau e s’espressioni de unu sistema educativu allenu a su territòriu e a is spetzifitzidasis culturalis nostas. Unu sistema chi prudusit cuscièntzias polìtigas prus acanta a interessus allenus a sa terra nosta e acapiadas politigamenti a is chi de sa terra nosta pagu ndi ddis importat o is arrexonis funt sempri sacrificàbbilis in nòmini de interessus prus mannus. Contras a su cancru de custa crisi econòmica si sighint a proponni curas omeopàticas in logu de sa mexina sarvavida profetosa Zona Franca.

Pedeus cun fortza a is candidaus nostus a is eletzionis polìtigas un’umpènniu asuba de zonas francas, allebiaduea de su patu de stabbilidadi, intrada de is spetzifitzidadis culturalis nostas in su curriculari scolàsticu, ratìfica no discriminatòria de sa Carta Europea de is Lìnguas de minoria, chistioni de is intradas… Un’impènniu de rapresentantis dìnnius de sa terra nosta. Chi no po nosu, po fillus nostus.